Ik weet eerlijk gezegd niet hoeveel informatie ik moet geven om dit verhaal duidelijk te houden. Een aantal dingen die wel belangrijk zijn is dat mijn ouders al uit elkaar zijn sinds ik zes ben. Mijn ouders hadden constant ruzie, en ook na de scheiding bleef dat nog lang doorgaan. Mijn vader zie ik amper omdat hij zo min mogelijk met mijn moeder te maken wil hebben - dus indirect ook zo min mogelijk met mij. Mijn vader is niet “in the picture” dus ik kan hem niet om hulp vragen. Hij kiest er bewust voor om zich erbuiten te houden.
Mijn moeder is altijd meer van het doen dan het denken. “Hit first, ask questions later” is zo’n beetje haar levensmotto. Als ze vindt dat ik iets verkeerd doe, krijg ik een klap in mijn gezicht.
Mijn moeder is er op dit moment helemaal slecht aan toe: ze heeft een aantal weken geleden een ongeluk gehad en haar heup is gebroken. Dat gebruikt ze nu constant als excuus om verbaal en fysiek geweld tegenover mij te gebruiken. Een voorbeeld van een paar dagen geleden: Ik had geen tijd om “even snel” naar de winkelstraat te gaan om een lijst van ongeveer 25 producten bij elkaar te zoeken. Daarnaast zei ik dat ik die producten niet zelf wil betalen omdat er maar 3 producten bij zitten waar ik gebruik van ga maken. Daardoor wordt ze kwaad en verwijt ze mij dat ik niets voor haar over heb. Ook roept ze dat ik haar haat en dat ik haar dood wens. Vervolgens staat ze op, “huilend” van de pijn. Ze roept moord en brand terwijl ze dat doet. Ter verduidelijking: ze vroeg het een kwartier voor ik moest vertrekken naar mijn werk. Op een ander moment had het misschien best gekund, maar op dat moment even niet, en daar had ze geen begrip voor. Ze dacht dat het nog prima zou kunnen als ik "maar even door zou fietsen”. En anders moest ik werk maar bellen dat ik wat later kwam omdat ik voor mijn moeder moet zorgen. Ze leek maar niet te begrijpen dat dat echt niet kan.
Door de ervaringen van de afgelopen weken heb ik de conclusie getrokken dat ze mogelijk een narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft, maar daar doe ik geen definitieve uitspraak over. Als ik kritisch naar mijn jeugd kijk zie ik steeds duidelijker de gedragskenmerken van een narcist in haar terug. Het is alleen vijf keer zo erg sinds ze die blessure heeft. Een van de grootste kenmerken die ik veel terugzie naast het gebrek aan empathie is dat een narcist vaak een “perfect kind" en een “zondebok” heeft. Zoals de terminologie al impliceert kan het perfecte kind niets fout doen maar krijgt de zondebok altijd de schuld. Ik ben enig kind, dus ik heb geen broer(tje) of zus(je) waartegen ik moet concurreren, maar wel een nicht die net een jaartje ouder is dan ik. Ze is prachtig, heeft (volgens mijn moeder) alleen maar goede cijfers en is (volgens mijn moeder) veel aardiger dan ik ben. Toen mijn nicht vertelde een aantal keer stomdronken thuis te zijn gekomen van feestjes toen ze 14 was antwoordde mijn moeder dat zij dat ook vaak genoeg had gedaan en dat genieten bij het leven hoort. Toen ik een aantal weken geleden vroeg of ik ook een keer een beetje wijn mocht proeven werd ik meteen uitgemaakt voor “zo’n alcoholisch tienermeisje”.
Ik heb persoonlijk het idee dat fysiek geweld minder voor komt dan verbaal geweld bij narcistische ouders, maar ik zou het ook mis kunnen hebben. Fysiek geweld is bij mij thuis echter net zo “gewoon” als verbaal geweld. Het is heel normaal voor mijn moeder om met haar vuisten op de tafel te beuken als iets niet gaat zoals ze wil of als ze vindt dat iemand haar iets probeert te ontnemen. Ze vindt het ook heel normaal om mij een “corrigerende tik” te geven. Dan bedoel ik niet een zacht tikje tegen de billen, maar een harde klap in het gezicht met open hand. Soms zo hard dat mijn oren beginnen te piepen en er naderhand een afdruk op mijn gezicht te zien is. Ik ben zelfs een keer naar school gegaan met een afdruk om mijn nek. Het was toen winter en ik heb het weten te bedekken met een coltrui. Ze heeft ook wel eens blauwe plekken veroorzaakt.
Pas als ik dreig met weglopen of de kinderbescherming kwam er verandering in. Dan is ze opeens lief en bombardeert ze me met “liefde”. Tijdens zo’n periode zegt ze wel tien keer per dag hoe veel ze van me houdt en dat ze niet zonder me kan. Vaak gaat dat wel een paar dagen goed, maar dan roept ze opeens weer dat ze mij haat, vaak met een beschuldigende vinger naar mij.
Ik weet dat het gedrag van mijn moeder niet gezond of normaal is, maar toch weet ik elke keer weer een reden te vinden waarom ik het “verdien”. Dat is de kracht van de narcist. Hij/Zij laat jou geloven dat wat zij zeggen waar is en dat het allemaal aan jou ligt. Dat ik me realiseer dat ik niet degene ben die fout zit is een goed teken, vind ik. Ik let dus toch een beetje op mijn eigen gezondheid.
Het volgende gaat misschien wat tegenstrijdig klinken - ik weet ook niet helemaal hoe mijn hersenen werken - maar ik begin tegen mijn wil in gedrag van mijn moeder over te nemen. Als ik vind dat ik iets verkeerd doe scheld ik mezelf uit, in gedachten of hardop. Dan noem ik mezelf “een domme koe” of “een gemene trut”. Als ik echt kwaad op mezelf ben geef ik mezelf een klap in mijn gezicht. Ik heb mezelf op heel veel manieren beschadigd. Ik heb ooit met een haarborstel een grote blauwe plek op mijn eigen been geslagen. Ik heb een keer net zo lang op mijn eigen achterhoofd getimmerd met mijn vuisten dat ik knallende koppijn kreeg. Elke keer word ik weer boos op mezelf en geef ik mezelf weer klappen of verbied ik mezelf om dingen te doen waar ik gelukkig van word, zoals het luisteren naar muziek of kijken van een film. Alles om mezelf maar een ellendige dag te bezorgen. Het is niet dat ik er blij van word als ik (mentale) pijn te verduren krijg, maar het stelt me wel tevreden omdat ik vind dat ik het verdien. Zo nu en dan ben ik een keer tevreden met mezelf en koop ik een kleine beloning voor mezelf. Daarna word ik weer kwaad op mezelf en verbied ik mezelf om die spullen daadwerkelijk te gebruiken. De laatste tijd gaat het wat beter met me en heb ik mezelf niet meer verwond. Wel verbied ik mezelf nog veel en geef ik mezelf af en toe een mep, maar het is minder erg dan eerst.
Aan mijn moeder heb ik nooit verteld hoe gemeen ik tegen mezelf ben. Je zou denken dat ze het wel zou merken, maar geloof me, dat doet ze niet. Sterker nog: ze verwijt me vaak dat ik mezelf te veel verwen en dat het me goed zou doen om wat strenger te zijn voor mezelf.
Ik zal eerlijk zijn: het schrijven van deze topic was emotioneler dan ik verwacht had. Ik heb heel kritisch (in de spiegel) moeten kijken. Het is heel confronterend om toe te moeten geven dat je jezelf zo slecht behandelt. Ja, ik weet dat het slecht is, maar ik weet niet hoe ik uit die neerwaartse spiraal moet geraken.
Voordat ik begon aan het schrijven van deze topic - ik ben er intussen al bijna een uur aan bezig - heb ik een aantal andere topics gelezen. In veel daarvan wordt aangeraden om met iemand te praten. Dat helpt voor mij niet. Iedereen me wie ik kan/durf te praten gelooft dat mijn moeder een lieve vrouw is die geen vlieg kwaad zou doen. Ze is wat een artikel op het internet een “stiekem gemene moeder” zou noemen. Naar de buitenwereld is ze namelijk een superlief mens. Ze is openhartig, grappig en heel creatief, maar ook gemeen, agressief en extreem achterdochtig.
Ik wil trouwens ook zeggen dat ik nooit zelfmoordgedachtes heb gehad, of althans niet veel. Ik heb het ooit in een vlaag van wanhoop gehad, maar daarna nooit weer.